Srpska zastava se viori tri dana u Filadelfiji, ali i u istaknuta je i u Čikagu, Klivlendu, Njujorku i Vašingtonu

I danas, trećeg dana proslave 165 rođendana Nikole Tesle u Filadelfiji, na Trgu nezavisnosti, gde su nastale Sjedinjene američke države, vijori se srpska zastava. Postavili su je grad Filadelfija i Teslina naučna fondacija, koji već pet održavaju godina proslavljaju Teslin dan.

Srpska zastava u Filadelfiji

        „ Uspeli smo da privučemo pažnju Amerikanaca da prate naš program na Trgu nezavisnosti, iako je bila kiša, iako su ljudi još oprezni kada izlaze napolje. Četiri američke televizije izvestile su o proslavi Teslinog rođendana u Filadelfiji, prikazali sminke srpske zastave što je podiglo ugled srpske zajednice u SAD. Mi u ovom trenutku u čitavoj Americi imamo istaknute srpske zastave na najmanje dvadesetak mesta. A to su Ambasada Republike Srbije u Vašingtonu i Generalni konzulati Republike Srbije u Njujorku i Čikagu, kao i crkva Svetog Save u Njujorku, naša crkva u Filadelfiji i saborni hramovi Srpske pravoslavne crkve u Kaiforniji, Ohaju, Ilinoisu, Teksasu, Floriodi i drugim državama SAD“, kaže Nikola Lončar, predsednik Tesline naučne fondacije.

Srpska parada u Cikagu 1993

       SAD su država koja precizno definiše upotrebu, kako nacionalnih zastava, a tako i zastava stranih zemalja. Srbi državljani SAD nemaju pravo da u svom dvorištu ili drugom javnom mestu da drže srpsku zastavu bez odobrenja vlasti. TNF je dobila to odobrenje od grada Filadelfije da se srpska zastava viori dok traje od 9. do 11. jula obeležeavanje Teslinog dana u ovom prvom glavnom gradu SAD od njenog nastanka.

         „Kada su prvi srpski doselejnici počeli da stižu u SAD početkom 19. veka na gotovo svim masovnim skupovima, kao što su bile manifestacije verskih i nacionalnih praznika držali su i pokazicvali srpsku državnu zastavu i crkvene zastave. Najznačajniji istorisjski momenat za isticanje ovog srpskog znamenja dogodio se 1918. godine posle pobede u Prvom svetskom ratu, kada je predsednik Vudru Vilson odao priznanje Srpskoj vojci i srpskom narodu i naložio isticanja srpske zastave u svim važnim državnim institucijama, pa i u Beloj kući“, ističe Grada Marković, srpski aktivista u Čikagu.

       Na četvrtu godišnjicu početka Velikog rata, Sjedinjene Američke Države obeležile su 28. jul 1918. kao „Srpski dan.“  Državni sekretar Robert Lansing je uputio 27. jula 1918. poziv svim američkim građanima da se  „okupe u nedelju, 28. jula, u svojim crkvama kako bi tom prilikom izrazili svoju naklonost prema ovom pokorenom narodu (srpskom) i njegovoj potlačenoj braći u drugim zemljama, i da se prizove blagoslov svemogućeg Boga za njih i stvar za koju se oni bore.“

Srpska sahrana sa zastavama u Čikagu 1907

         Posebna čast srpskom narodu ukazana je u američkoj prestonici, Vašingtonu. Na osnovu izveštaja crpskog poslanika u SAD i članka objavljenog u dnevnim novinama Detroit Njuz, danas znamo da se „na Beloj kući i drugim javnim zgradama po prvi put vijorila srpska zastava.“ 

         Čast je utoliko veća ukoliko se zna da se kroz istoriju, pored američke i srpske, na Beloj kući vijorila još samo francuska zastava i to na sto trideset i prvu godišnjicu „Pada Bastilje,“ 14. jula 1920. godine. Takav gest označavao je postojanje prijateljskih odnosa, ali i deljenje istih vrednosti, ključnih civilizacijskih načela i slobodarskih principa.

        Odlukom vlastigrada Čikaga, koji je nekada imao sa okolinom više od 200.000 Srba, danas jedva 50.000, Vidovdan je od 2021. godine postao čikaški praznik, a to znači da će naša zajednica tog dana moći da ističke srpsku zastavu.  U Čikagu je naša zastava najčešće isticana na zdanju Generalnog konzulata Srbije, u porti dva manastira u Libertivilu i Gračanici, u hramovima SPC, ali i na manifestacijama kao što su Srpski dan ili Srpska parada.

       U Klivlendu, gd eje srpska zajednica dosta jaka, u vreme kada je Džordž Voinović bio prvi čoek grada, zatim guverner države Ohajo, srpska zastava je često isticana na svim našim manifestacijama.

Hram Svetog Save sa zastavom u Njujorku

          „Najčešće se to događalo od osamdesetih godina prošlog veka kada je proslavljao Srpski dan u Klivlendu, a i devedesetih tokom konferencija Srpskog kongresa ujedinjenja, tada najsnažnije naše organizacije. Za isticanje zastave draževa je id dobijana dozvola, jer su Srbi u Klivlendu ugledan i poštovan narod. I ja kao počasni konzul Srbije imam pravo d aističem srpsku zastavu, što činim veoma često, a narodčito tokom proslave Dana državnosti Srbije u Klivlendu“, otkriva nam Aleks Mačeski, najpoznatiji Srbim u ovom gradu.

          Njujork kao američka metropola ima nekoliko važnih srpskih institucija, koje ističu našu nacionalnu zastavu. Poreg Generalnog konzulata Republike Srbije u „Velikoj jabuci“, kako grad zovu Amerikanci, naša zastava se viori na zgradi gde je smeštena Misija Srbije pri UN, ispred zdanja Ujedinjenih nacija na Ist riveru, na crkvi Svetog Save na Menhetnu, kao i u hotelu „Njujorker“ u kome je živeo i umro 1943 godine Nikola Tesla, a u kome se nalazi njegov muzej. Kako TNF svakog Božića održava Memorijalnu konferenciju o Nikoli Tesli u ovom hotelu, srpska zastava se tada vioru i ispred i unutar ovog zdanja.

         Kada su davne 1882. godine uspostavljeni prvi diplomatski odnosi Kraljevine Srbije i SAD u glavnom gradu Vašingtonu zvanično je istaknuta srpska državna zastava, koja se i danas viori u zdanju na Viskansin aveniji.Kako je Republika Srbija u potrazi za novog zgradom srpske ambasade i na njoj će biti istaknuta srpska zastava.

Centralni hol hotela Njujorker sa srpskom zastavom

         „ Istorija pokazuje da su se srpske zastave sem na našoj ambasadi viorile na crkvi Svetog Luke, u našim predstavništvima u Vašingtonu, na Srpskom institutu, ali i prilikom javnih demonstracija Srba protiv Josipa Broza Tita, predsednika Jgoslavije kada je u prošlom veku u tri navrata dolazio u Vašingtom. Naši iseljenici su mahali srpskim zastavama i na protestima prošle godine u vreme političke borbe predsednika Trampa i pretendenta Bajedena“, kaže Gradimir Marković.

        Srpsku zastavu naše organizacije u Americi najčešće dobijaju od ambasade i konzulata, ali ih često kupuju i donose iz Srbije ili sami šiju u radionicama naših kulturno-umetničkih društava, koja prave i srpsku nacionalnu nošnju i zastave Srpske pravoslavne crkve.

Marko Lopušina